هنری به نام هنر آزمون دادن
خیلی بلد بودم، امّا بد امتحان دادم ...
من وقت کم آوردم ...
بعد از درس ریاضی روحیهام را باختم ...
سؤال دوم ریاضی باعث شد کلی از وقتم را تلف کنم ...
چون شب قبل نخوابیده بودم، سر درد شدیدی داشتم و ...
این جملات و جملاتی مشابه، سخنان رایج گروه بسیاری از داوطلبان است که پس از هر بار آزمون دادن، در مقام بیان مشکلات آزمونی خود مطرح میکنند. اغلب داوطلبان در برخورد با چنین مشکلاتی، نقص مطالعه را عامل اصلی میدانند و ترجیح میدهند با افزایش ساعات درسی، به مقابله و جبران اینگونه مشکلات بپردازند. در حالی که چنین پیشآمدهایی یقیناً منشاء غیر مطالعاتی و غیر درسی دارد و برای اصلاح آنها هم باید به روشهایی که در مسیر آمادهسازی برای آزمون و نیز حضور در جلسه و برخورد با آزمون پرداخت و آنها را اصلاح کرد. مجموعهی این روشها را تحت عنوان «هنر آزمون دادن» میشناسیم. پس چه بهتر به جای این که بعد از امتحان، با حسرت از این موارد صحبت کنید. همین امروز تکلیفتان را با این قبیل مسائل روشن کنید و در آزمونهای آزمایشی باقیمانده، با تمرین روی آنها به مهارت لازم برای آزمون دادن دست پیدا کنید.
قبل از پرداختن به موضوع و روشهای «هنر آزمون دادن» به چند نکته توجّه کنید.
الف) «هنر آزمون دادن» فراگیری روشهایی است که با کمک آنها بتوانید به اندازهی واقعی معلوماتتان در آزمون نتیجه بگیرید. بنابراین در این بخش از کسب اطلاعات درسی سخنی نخواهیم گفت.
ب ) هنر آزمون دادن» مجموعهی روشهای منطقی و هدفمندی است که به کار بستن آنها، آزمون و شرایط پیرامونی آن را تحت اختیار و کنترل شما قرار میدهد. بنابراین در این بخش سخنی از روشهای پیچیده و غیرمتعارف نیست که معمولاً با عناوین فریبندهی مهندسی معکوس، وارونه، آسمان به زمین، زمین به آسمان و صدها عنوان پرطمطراق دیگر، فضای ذهنی شما را آشفته میسازد.
ج ) مجموعهی روشهایی که تحت عنوان «هنر آزمون دادن» بیان میشود، نیازمند تمرین و استفاده در قالب آزمونهای آزمایشی است تا شرایط روحی، جسمی و فکری شما با این روشها آمیخته شود. بنابراین انجام چنین روشهایی بدون تمرین حتی ممکن است نتایج وارونهای هم داشته باشد.
و اکنون «هنر آزمون دادن»
گام اوّل: قبل از آزمون
● روزهای پیش از آزمون استراحت کافی داشته باشید.
● با فکر و اندیشهی بیجا پیرامون نحوهی برگزاری و شرایط اجرای آزمون در خودتان تولید اضطراب مخرّب نکنید.
● روزهای قبل هر آزمون آزمایشی را به تست زدن از منابعی که قبلاً آنها را حل کردهاید و مرور خلاصهها و نکاتی که بیشتر فرار هستند، بپردازید.
● از قبل نسبت به زمان پاسخگویی هر درس و نیز موضوعاتی که به پاسخگویی آنها خواهید پرداخت، طرح و برنامهی مشخصی داشته باشید.
گام دوم: در جلسهی آزمون
آغاز: پیشنهاد میکنم آزمون را از درسی آغاز کنید که به آن تسلط بیشتری دارید. این کار سبب خواهد شد تا : اوّلاً در آن درس به موفقیت قابل انتظارتان دست پیدا کنید. ثانیاً احساس خوشآیندی از توفیق در شما به وجود بیاید و برای پاسخ دادن به سایر دروس انگیزهی بالایی پیدا کنید و ثالثاً به دلیل تسلّط بر محتوای درس، سرعت بیشتری در پاسخگویی داشته باشید و قدری از زمان را برای سایر دروس ذخیره کنید. امّا به این نکته توجّه داشته باشید که اگر پرسشهای درسی که شما پاسخگویی خود را با آن آغاز میکنید، برخلاف تصوّرتان دشوار باشد، ممکن است در روحیّهی شما اثر معکوس داشته باشد. البتّه موضوع دشواری پرسشها ممکن است در زمان پاسخگویی دروس به ترتیب دفترچههم وجود داشته باشد. پس لازم است در هر شرایطی به توصیهی عمومی ما در جلسهی آزمون عمل کنید.
روحیه: بههیچ عنوان اجازه ندهید چیزی باعث تضعیف روحیهی شما شود. اگر پرسشی برای شما سخت است، احتمالاً برای دیگر داوطلبان هم سخت خواهد بود. پس لازم نیست بیجهت نگران باشید. در همان حال نفس عمیقی بکشید، چشمهای خود را ببندید و به این فکر کنید که تا کنون بارها و بارها با پرسشهای دشوار مواجه شدهاید و همواره با اندکی صبر و تفکر از عهدهی حل آنها برآمدهاید و اکنون نیز همان اتفاق خواهد افتاد. سپس چشمها را باز کنید و به پاسخگویی بپردازید.
تعداد: یادتان باشد که همیشه در آزمونها، تعدادی پرسش وجود دارند که برای جواب ندادن طراحی شدهاند. این پرسشها برای این هستند که سرعت عمل و قدرت تمرکز شما را برای برگزارکنندگان آزمون مشخّص کنند. ممکن است بپرسید این قدرت تمیز چگونه مشخص میشود؟ ساده است. میدانید که ارزش تستها با یکدیگر مساوی است. ارزش یک تست دشوار با ارزش یک تست ساده برابر است. تفاوت آنها در این است که شما در زمان صرف شده برای حل یک تست دشوار، میتوانید به چند پرسش ساده پاسخ دهید. پس بهتر آن است که به تعداد پرسشهای درست بیشتری پاسخ دهید. بههمین دلیل خودتان را از قبل برای پاسخ ندادن به تعدادی از پرسشها آماده کنید.
مرور: اگرچه برای پاسخگویی به پرسشها وقت مشخصی به عنوان پیشنهاد تعیین شده است ولی پیشنهاد میکنیم این وقت را اندکی کاهش دهید.
اگرچه وقت کلی 180 دقیقه، افزایش پیدا نمیکند امّا شما با حسابگری میتوانید بهرهی خود را از این وقت بیشتر کنید. چگونه؟ کافی است قدری از این زمانها بکاهید و بکوشید تا تعداد پرسشهای تعیین شده را در زمان کمتری مثلاً هر درس در 15 دقیقه پاسخ دهید. این کار به شما کمک میکند تا در انتهای آزمون 15دقیقه وقت اضافه داشته باشید. این وقت اضافه به شما فرصت میدهد تا با آرامش خاطر به مرور پرسشهای، پاسخ نداده و احیاناً مشکلدار خود بپردازید.